MUSZLE W PROMIENIACH RENTGENOWSKICH

Wilhelm Conrad Roentgen – urodził się 27 marca 1845 roku w niemieckim miasteczku Lennep. Całe dzieciństwo spędził w Holandii gdzie jego rodzina przeniosła się w 1848 roku. Był uczniem szkoły średniej w Utrechcie. Jako uczeń nie wyróżniał się niczym specjalnym. W wieku 17 lat został wydalony z liceum ponieważ odmówił wydania kolegi, który narysował karykaturę jednego z nauczycieli. Tenże nauczyciel przyczynił się później do jego niepowodzenia na egzaminie maturalnym. W roku 1865 wstąpił na politechnikę w Zurychu, gdzie po trzech latach uzyskał dyplom inżyniera mechanika. Jako asystent profesora Augusta Kundta wykonuje tam prace doktorską na temat gazów. Pod jego opieką Roentgen pogłębia swe zainteresowania fizyką doświadczalną. W 1874 pomimo braku matury zostaje mianowany docentem na uniwersytecie w Strasburgu. Pięć lat później posiadając duży dorobek naukowy i poparcie sławnych naukowców zostaje profesorem zwyczajnym fizyki doświadczalnej w Giessen w Hesji, gdzie prowadzi dziesięcioletnie badania szerokiego zakresu z fizyki. W 1888 roku wykłada na uniwersytecie w Würzburgu. Po sześciu latach zostaje jego rektorem. Tam też dokonuje swego największego odkrycia.

W roku 1895 Roentgen rozpoczął badania promieni katodowych znajdujących się w próżni w rurze Crookesa, która to poddawana była wyładowaniom cewki indukcyjnej Ruhmkorffa, zasilanej baterią akumulatorów. Kawałek szklanej ścianki znajdującej się naprzeciw katody zastąpiono glinową blaszką. Promienie katodowe ze względu na swe własności były w stanie przejść przez tę blaszkę na zewnątrz. Promień ich był jednak niewielki, gdyż w dużej mierze pochłaniało je powietrze. Zauważył, iż promienie te wzbudzają fluorescencje niektórych przedmiotów, oddziaływają na kliszę fotograficzną, rozładowywują naładowane elektrycznie ciała oraz są odchylane w polu magnetycznym.     Pewnego dnia Roentgen postanawia sprawdzić czy promienie przechodzą również przez zwykłą szklaną ściankę. W tym celu rurę Crookesa przykrywa czarnym pudłem kartonowym oraz zasłania okna w pokoju aby światło rurki nie przeszkadzało w zobaczeniu ewentualnych zjawisk na szklanej ściance. W tym momencie zauważył fluorescencje leżącej o ponad metr od rury płytki pokrytej BaPt(CN)4 (tetracyjanoplatynianem barowym). Zjawisko to nie mogło zostać wywołane przez promienie katodowe ze względu na zbyt dużą odległość płytki od rury Crookesa. Okazało się, iż odkrył nowy rodzaj niewidzialnych promieni nazwanych przez niego promieniami X. Podczas badań nad tym nowym zjawiskiem zauważył również, że świecenie ekranu utrzymuje się, gdy pomiędzy nim a rurą umieszczał różne przedmioty takie jak tysiąc stronicowa książka czy dłoń. Badał przezroczystość różnych materiałów w stosunku do promieniowania. Fotografował kawałki drutu przez drewnianą grubą deskę i odważniki zamknięte w pudełku. Historyczne jest zdjęcie wykonane 22 grudnia podczas krótkiej ekspozycji, na którym widać rękę żony Roentgena z cieniem pierścienia na palcu.

W roku 1895 Roentgen powiadomił o swoim odkryciu miejscowe towarzystwo Fizykalno-Lekarskie w Würzburgu. Rok później został zaproszony do Berlina w celu wygłoszenia wykładu na temat promieni X. Kilka miesięcy później rozpoczęto stosować promieniowanie Rentgenowskie w medycynie do prześwietleń ludzkiego ciała a później do leczenia chorób nowotworowych. Dzięki swemu przełomowemu osiągnięciu w roku 1900 został kierownikiem katedry fizyki doświadczalnej w Monachium, zaś w roku 1901 otrzymał Nagrodę Nobla z fizyki. Był pierwszym człowiekiem, który otrzymał ją w tej dziedzinie. Jednak pomimo swych zasług dla nauki, żyjąc w warunkach graniczących z nędzą, zmożony chorobą zmarł 10 lutego 1923 roku.

Czasem, udaje się człowiekowi połączyć pasję kolekcjonerską z pracą zawodową… Wszak w medycznych promyczkach rentgenowskich pracuję od 1987 roku, czyli (w dniu wpisu, w 2017 roku), ponad 30 lat.

Oto, jak piękne są muszle w odsłonie wyjątkowej… Powiedziałbym – promienistej…