Pierwsze muzeum w Polsce zostało założone w 1801 roku w Puławach z inicjatywy księżnej Izabeli Czartoryskiej i gromadziło pamiątki narodowe. W 1805 roku prywatne zbiory sztuki i starożytności kolekcjonowane w Pałacu w Wilanowie udostępnił społeczeństwu Stanisław Kostka Potocki, dając w ten sposób początek najstarszemu istniejącemu polskiemu muzeum.
W 1855 roku Eustachy Tyszkiewicz utworzył Muzeum Starożytności w Wilnie, a Włodzimierz Dzieduszycki w latach 1855-1880 powołał do istnienia Muzeum Przyrodnicze we Lwowie.
Po co ta fragmentaryczna „kartka z kalendarza”?
Choćby do ugruntowania się w przekonaniu, że większość „rzeczy wielkich” w muzealnictwie polskim czerpie swoiste natchnienie z poświęcenia i pracy prawdziwych miłośników sztuki, tudzież pasjonatów wiedzy wszelakiej.
Także w naszych czasach – na szczęście – takowych ludzi nie brakuje!
Osobiście poznałem kilku?W tym zaś miejscu przedstawiam Pana ROBERTA SZYBIAKA z podkarpackiego Dubiecka, założyciela i kustosza „Muzeum Skamieniałości i Minerałów” – muzeum prywatnego.
Pan Robert Szybiak w „swoim żywiole” ..O swoich okazach potrafi opowiadać godzinami.
Aby lepiej poznać Jego kolekcjonerską filozofię – warto zajrzeć do działu: „PASJONACI”
Posługując się definicją, muzeum – to instytucja powołana do gromadzenia, badania oraz opieki nad obiektami posiadającymi pewną wartość naukową, historyczną bądź artystyczną.
Najważniejsze polskie muzea wpisane są do Państwowego Rejestru Muzeów prowadzonego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Mówimy w tym przypadku o „muzeach rejestrowanych”. Spośród 896 polskich muzeów do rejestru wpisanych jest-96 (!). O rejestrację mogą ubiegać się jedynie muzea realizujące określone cele – gromadzące zbiory o wyjątkowym znaczeniu dla kultury narodowej, katalogujące zgromadzone muzealia, zatrudniające wykwalifikowanych pracowników naukowych, prowadzące badania i organizujące ekspedycje naukowe oraz zdolne do przekonania, że prezentowane okazy są skarbem nie tylko dla mieszkańców danej miejscowości czy regionu, ale dla całego kraju.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi działalność „muzeów ministerialnych”, finansowanych w całości z budżetu państwa. Razem z organami samorządu terytorialnego lub organizacjami pozarządowymi współprowadzi i współfinansuje działalność pozostałych muzeów, np. nadzorowanych bezpośrednio muzeów okręgowych, które z kolei sprawują merytoryczną opiekę nad pozostałymi muzeami samorządowymi i społecznymi działającymi na terenie województwa lub regionu. Muzea okręgowe prowadzone są i finansowane przez samorząd województwa.
Obok muzeów finansowanych z budżetu państwa lub województwa istnieją także muzea: powiatowe, gminne, społeczne, diecezjalne i-prywatne.
Korzystają one z subwencji ministerialnych lub wojewódzkich, ale główny ciężar utrzymania placówek spoczywa na jednostkach prowadzących.
Ciekawostka – w Państwowym Rejestrze Muzeów widnieje (jak do tej pory) jedynie – jedno muzeum prywatne – Muzeum Motoryzacji i Techniki w Otrębusach.
Po co ta ?sucha sprawozdawczość??
Choćby do uświadomienia, że realizacja marzenia, któremu na imię – prywatne muzeum – to nie taki „łatwy kawałek chleba”-przepisy, procedury, wymogi działalności gospodarczej, itd.
To bez wątpienia zadanie dla prawdziwych Pasjonatów!
NIESPODZIANKA: pod poniższym adresem można posłuchać Pana Roberta i wirtualnie poznać fragment Jego kolekcji.
http://ww6.tvp.pl/16796,20080604728404.strona
„CONCHA” :
Panie Robercie, ulokował Pan Muzeum Skamieniałości i Minerałów w piwnicy swojego domu.
Zapytam przekornie?Chciał Pan mieć blisko do swojej kolekcji?
ROBERT SZYBIAK :
Rzeczywiście to wygodne – kilkanaście schodów i jestem w swoim muzeum (śmiech).
Ma to także zalety praktyczne – jeśli tylko ktoś zainteresowany jest chętny do obejrzenia moich eksponatów, w każdej chwili jestem do jego dyspozycji.
Jednak przede wszystkim – nie miałem innego wyjścia.
Odpowiedni lokal to nadrzędny problem przy planowaniu muzeum?I nie jest on zarezerwowany wyłącznie dla małych społeczności, jak choćby dziesięciotysięczna gmina Dubiecko.
„CONCHA” :
Proszę o szczerość. Czy to było tak – chciał Pan estetycznie wyeksponować swój zbiór, bo było po temu miejsce w piwnicy domu? I nagle „wyszło” muzeum?
ROBERT SZYBIAK :
Zdecydowanie – nie!
Najpierw był pomysł na muzeum i wielka chęć, aby podzielić się swoją pasją z innymi ludźmi!
Tak, jak kolekcjonerstwo jest częścią mojego życia a paleontologia wielką pasją, tak prywatne muzeum było od dawna moim marzeniem.
Poza tym?z tym miejscem w piwnicy nie jest tak łatwo?Teraz mam kłopot z sensownym umieszczeniem roweru we własnym domu (śmiech).
„CONCHA” :
Przyglądam się zdjęciom z muzeum – meble na wymiar, zgrabne gablotki, ciekawa kompozycja okazów, pomysłowa prezentacja, bardzo schludnie – Czyja to zasługa?
ROBERT SZYBIAK :
To efekt mojej pracy – całkowicie samodzielnej pracy.
Myślę tutaj o tynkowaniu, malowaniu, instalacji elektrycznej, oświetleniu, montażu ogrzewania oraz poskładaniu mebli, które wcześniej zamówiłem u stolarza.
Oczywiście, zawsze mogłem liczyć na pomoc Rodziny, ale zasadniczo nie miałem do dyspozycji ?fachowców?. Wybrałem taki system pracy, gdyż jako „złota rączka” potrafię uporać się z wieloma zadaniami technicznymi, mogłem też dać upust swojej fantazji w komponowaniu ekspozycji, a poza tym to znacznie taniej.
„CONCHA”:
Panie Robercie, jak mogłaby wyglądać najzwięźlejsza wizytówka Pańskiego muzeum??
ROBERT SZYBIAK :
Muzeum Skamieniałości i Minerałów mieści się w prywatnym domu.
Zainaugurowało swoją działalność 29 grudnia 2007 roku.
Zajmuje trzy pomieszczenia o łącznej powierzchni ponad 80 m2, w których zgromadzono kilka tysięcy eksponatów. Znaczna część zbiorów to skamieniałości fliszu karpackiego (ryby, kraby, rośliny) i kości ssaków plejstoceńskich (np. mamutów, nosorożców włochatych, reniferów).
Wyjątkowym okazem jest ptak z epoki oligocenu znaleziony na Pogórzu Przemyskim. W kolekcji znajdują się również małże, ślimaki, amonity, ramienionogi, trylobity, jeżowce, skamieniałe drewno i wiele innych. Zbiór minerałów to między innymi ametysty, agaty, kryształy górskie, rudy żelaza, gipsy.
Doskonale zdaję sobie sprawę, że dżentelmeni nie rozmawiają (z reguły) o pieniądzach.
Wiem jednak, że Pan Robert zainwestował niebanalną kwotę w uruchomienie muzeum (co oczywiste)”Więc może jakoś, powoli – następuje zwrot kosztów” A może ktoś chciałby pójść w Jego ślady? Zapytałem?
„CONCHA” :
Ufam, że nie obrazi się Pan za to pytanie!
Czy obecnych realiach dałoby się „wyżyć” z muzeum podobnego Pańskiemu?
ROBERT SZYBIAK :
Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta – Trzeba wziąć pod uwagę wiele składowych: lokalizację, wielkość miasta lub gminy, walory wypoczynkowe i turystyczne regionu, ilość szkół na danym terenie, sąsiedztwo placówek naukowych, zainteresowanie samorządu lokalnego, „przebicie” medialne oraz współtowarzyszącą ofertę handlową, np. pamiątki, drobne okazy do sprzedaży itd.
„CONCHA” :
Czuję, że w tej zawoalowanej odpowiedzi ukryta jest bolesna (jak dla mnie – pasjonata i marzyciela) – prawda.
Panie Robercie, proszę przyjąć słowa szczerego podziwu! Jest Pan wielki!
Myślę, że w imieniu Pana Roberta mogę zachęcić wszystkich ?Conchowiczów?, miłośników muszli i skamieniałości do wpisania na listę wakacyjnych wypraw:
Muzeum Skamieniałości i Minerałów
Robert Szybiak
ul. Krasickiego 3
37-750 Dubiecko
Pozostałe dane na stronie internetowej muzeum:
http://www.muzeumdubiecko.republika.pl/